Skip to content

Verbeter het geluid van je podcast

Leestijd: 7 minuten Verbeter het geluid van jouw podcast. Met deze 6 tips voor microfoontechniek klink je voortaan als een professional. De microfoon, het soort en hóe je deze gebruikt bepaalt voor het grootste deel de kwaliteit van je opname. Dat noemen we microfoontechniek.

Microfoontechniek wordt bepaald door verschillende factoren. Onder andere de ‘gain instelling’, het ‘proximity effect’, de ‘luidheid’ van je stem en de ‘hoek’ waarin je microfoon staat ten opzichte van je mond. In grote lijnen is de basis van microfoontechniek voor verschillende microfoons hetzelfde. Afhankelijk van je specifieke microfoonopstelling, stem en omgeving dien je nog zaken aan te passen.

Microfoontechniek is belangrijker dan de kwaliteit van je apparatuur voor je opname. Een goede microfoontechniek kan een middelmatig klinkende microfoon verbloemen. Een slechte techniek met een dure microfoon kan een opname compleet verpesten.

6 tips over microfoontechniek

Een goede microfoontechniek kan je helpen om ‘scherpte’, ‘ploppen’, ‘oversturing’ en ‘ruimtelijkheid’ te voorkomen. Wanneer je geen rekening houdt met al deze factoren resulteert dat voor een minder prettige luisterervaring en uiteindelijk minder luisteraars.

Zonder een goede microfoontechniek verspil je moeite op je podcast.

Wanneer je zelf aan de slag gaat met de opnames van je podcast helpen de volgende 6 tips hoe je het beste geluid uit je microfoon haalt.

Tip 6. Afstand

De afstand tot de microfoon is van invloed op de klank van je stem. Dichterbij de microfoon klinkt je stem voller, warmer en luider. Dat noemen we het ‘proximity effect’. Dat komt omdat de microfoon dichterbij veel meer lage frequenties oppikt. Als mens ervaren we dit als ‘dichterbij’.

Hoe verder je van de microfoon af spreekt, hoe minder lage frequenties er worden opgepikt. Geluid wordt dunner en minder in volume. Hierdoor kan er meer omgevingsgeluid opgenomen worden dan wenselijk is. Daarnaast is de klank ook minder prettig en ervaren we dit als ‘verder weg’.

Dit is hoe onze hersenen geluid in de dagelijkse realiteit interpreteren – geluid wat van dichtbij komt heeft veel lage frequenties. Geluid dat we als verder weg interpreteren wordt mede bepaald door de afwezigheid van lage frequenties. Wanneer je te ver van de microfoon af spreekt zullen er minder lage frequenties worden opgepikt en meer ongewenste ‘ruimtelijke’ geluiden zoals de galm van een ruimte waarin de opname plaatsvindt. Hierdoor verlies je een groot deel van de intimiteit van de stem. Dit soort ‘problemen’ zijn achteraf nog maar moeilijk op te lossen.

In veruit de meeste gevallen dien je dicht in de microfoon gebruikt voor een podcast opname te spreken. Een vuistbreedte afstand van mond tot de microfoon is een goede vuistregel. Omdat iedere situatie anders is, is het belangrijk om altijd goed te luisteren hoe je klinkt. Oefen daarom eerst met de afstand tot de microfoon. De ene microfoon is gevoeliger dan de andere (zie punt 1).

Te dichtbij spreken kan namelijk zorgen voor een onnatuurlijk geluid. Ook kunnen ongewenste bijgeluiden zoals mondsmakken ontstaan. Te ver weg spreken en je begint meer de ruimte waarin je je bevindt te horen. Kortom: luister altijd op een hoofdtelefoon mee terwijl je spreekt en oefen met de ideale afstand tot de microfoon.

Zorg dat je stem klinkt als hoe jij een gesprek hoort in het dagelijks leven in een stille omgeving. Daarna kun je het ‘proximity effect’ gebruiken naar smaak.

Wanneer je tijd hebt, experimenteer dan maar eens met de afstand tot de microfoon en de verschillen in klank die dat oplevert. Zorg in elk geval dat je stem klinkt als hoe jij een gesprek hoort in het dagelijks leven in een stille omgeving. Daarna kun je het ‘proximity effect’ gebruiken naar smaak.

Tip 5. Spreek rechtstreeks in de microfoon

Wanneer je met iemand praat, dan kijk je deze persoon aan, dit geld ook voor de microfoon. Zorg dat je altijd zo recht mogelijk in de microfoon spreekt. Wanneer je namelijk niet recht in de microfoon spreekt kunnen er nadelige effecten ontstaan zoals besproken in punt 6.

Let hier vooral op wanneer je met iemand anders in gesprek bent tijdens de opname, je bent namelijk gewend om je gesprekspartner aan te kijken tijdens het gesprek en je vergeet hierdoor recht in de microfoon te spreken. Wel zijn hier een aantal zaken van belang.

Tip 4. Popfilter of plopkap

Een popfilter of plopkap is een essentieel onderdeel voor de opname van stemmen. Wanneer je spreekt wordt er met name bij de ‘P’, ‘B’ en ‘F’ veel lucht verplaats. Dit kan dan klinken als harde ‘ploppen’ in het geluid. Een popfilter (voornamelijk bij condensatormicrofoons) of plopkap (voornamelijk bij dynamische microfoons) zorgt er voor dat deze bijgeluiden sterk gereduceerd worden.

Tip 3. Geen reflecterende oppervlakken

Tafelbladen,ramen en andere gladde oppervlaktes reflecteren het geluid terug naar de microfoon, waardoor er ongewenste reflecties in de opnames kunnen komen. Zorg daarom voor een goede, stille, ‘droge’ plaats waar je de podcast gaat opnemen. Een plaats waar bijvoorbeeld veel (hoogpolige) vloerbedekking en (dikke) gordijnen aanwezig zijn werk aanmerkelijk beter dan de saaie vergaderzaal vol lamellen, tafels en een gietvloer.

Dit is het allerbelangrijkst wanneer je opnames maakt met een condensator microfoon omdat deze gevoeliger is dan een dynamische microfoon en zodoende dus ook meer reflecties oppikt. Je kunt dan het gevoel krijgen dat je je podcast hebt opgenomen in een badkamer.

Tip 2. Microfoon plaatsing

Elke microfoon heeft een bepaalde ‘sound’ – bepaald door zijn gevoeligheid voor verschillende frequenties. Sommige microfoons zijn ‘donkerder’, wat betekent dat ze gevoeliger zijn voor lagere frequenties; sommige zijn ‘helderder’, wat betekent dat ze gevoeliger zijn voor hoge frequenties. Een ‘warm’ klinkende microfoon is mogelijk iets gevoeliger voor de middentonen en minder gevoelig voor hoge en lage tonen.

Om erachter te komen welke kwaliteit uw microfoon aan uw stem kan geven is het handig om te experimenteren met de microfoonhoek ten opzichte van uw mond. Dit noemen we ‘on-axis’ en ‘off-axis’ in technische termen.

‘On-axis’ betekent in essentie loodrecht op de microfoon. Een opstelling waarbij de microfoon recht naar je mond wijst. Dit resulteert meestal in de helderste opname. De microfoon pikt nu ook veel hogere frequenties op. Is je microfoon minder gevoelig voor hoge frequenties. Dan kan dit het beste resultaat opleveren voor een ‘heldere’ klank.

Is je microfoon juist heel gevoelig voor hogere frequenties? Dan kun je het gevoel krijgen dat de klank juist te ‘luid’ of overdreven ‘scherp’ is. ‘On-axis’ spreken brengt wel een mogelijk probleem met zich mee: ploppen. Dit voorkom je meestal eenvoudig door het gebruik van een Popfilter of plopkap (zie punt 4).

‘Off-axis’ opnemen kan een oplossing zijn om minder hogere frequenties op te pikken. Ofwel minder ‘scherp’ te klinken. Verplaats de microfoon vanuit de positie op de as iets naar de zijkant terwijl je spreekt en luister naar het verschil. Indirect gericht op je mond, zou de microfoon nu minder gevoelig moeten zijn voor hoge frequenties.

Heb je nog steeds last van ploppen? Verplaats de microfoon dan iets zijwaarts zodat deze niet meer recht voor je mond hangt. Je spreekt nu meer langs de microfoon in plaats van er direct in. In veel gevallen lost dit het ‘ploppen’ direct op. Afhankelijk van de richting waarin je de microfoon verplaatst, kan een extra draai naar of van uw mond nodig zijn om wijzigingen in de hoge frequentie aan te pakken.

Tip 1. Condensator of dynamisch?

Condensatormicrofoons zijn het meest geschikt voor gebruik in een ‘gecontroleerde’ omgeving. Een locatie waar de akoestiek bovengemiddeld is, waar weinig tot geen omgevingsgeluid is.

Een condensator microfoon is veel gevoeliger dan een dynamische microfoon, maar dienen ook veel voorzichtiger behandeld te worden. Daarnaast is het aan te raden dat wanneer een condensator microfoon niet gebruikt wordt, deze volledig wordt uitgeschakeld. Pas ook op bij het aansluiten van een condensator microfoon dat de ‘phantom power’ (48v) uitgeschakeld is en pas wordt ingeschakeld als de microfoon volledig is aangesloten.

Dynamische microfoons zijn echte werkpaarden en veel minder gevoelig dan een condensatormicrofoon. Deze microfoon dient ook altijd iets luider te worden opgenomen. Omdat deze microfoon veel minder gevoelig is, is deze veel beter geschikt om te gebruiken in minder ideale omstandigheden, bijvoorbeeld wanneer er meer omgevingsgeluid is of de ruimte akoestisch minder geschikt is.

Ga naar de inhoud